Otomatik Katılım Hakkında Merak Edilenler

Genel Bilgiler

Otomatik katılım nedir?

Genişlet
Sisteme ilk defa girecek çalışanlardan 45 yaşını doldurmamış veya talep etmeleri durumunda 45 yaş ve üzeri, Sosyal Sigortalar Kurumu (4A) ile Emekli Sandığı’na (4C) bağlı mevcut çalışanların ve yeni işe başlayanların, çalıştıkları şirketler aracılığıyla otomatik olarak bireysel emeklilik sistemine (BES) katılmasına olanak veren, işyeri bazlı emeklilik sistemidir.
OKS hakkında daha detaylı bilgi için, Hazine Müsteşarlığı’nın hazırladığı İşverenlere Yönelik OKS Tanıtım Kılavuzu‘nu incelemenizi öneriyoruz.

Otomatik katılıma dahil olacak çalışanlar için yaş sınırı var mı?

Genişlet
Türk vatandaşı olan veya 29 Mayıs 2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesi kapsamına giren kişilerden, işyerinin otomatik katılıma dahil olduğu tarihte 45 yaşını doldurmamış çalışanlar ve yeni işe başlayanlar otomatik katılım kapsamında yer alıyor. 22 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe alınan yeni düzenleme kapsamında, 45 yaşını doldurmuş çalışanlar da talep etmeleri halinde otomatik katılıma dahil olabilirler.

Ayrıca, daha önce işverenleri aracılığı ile otomatik katılıma dahil edilmiş ancak sistemden cayma veya ayrılma hakkını kullanmış olan çalışanlar da talep etmeleri halinde yaş kısıdı olmaksızın yeniden otomatik katılıma dahil olabilecek.

Hangi çalışanlar otomatik katılıma dahil edilir?

Genişlet
Sosyal Sigortalar Kurumu’na (4/a) bağlı çalışanlar ile Emekli Sandığı’na bağlı devlet memurları (4/c) otomatik katılım kapsamında yer alıyor. Bağkur sigortalıları (4/b) otomatik katılım kapsamına dahil değildir.

Çalışanlar ne kadar katkı payı öder?

Genişlet
Katkı payı, prime esas kazanç ya da emeklilik keseneğine esas aylık üzerinden hesaplanır. İlgili tutarın %3'üne karşılık gelen tutar her ay katkı payı olarak ödenir. Örneğin 20.002,5 TL alan asgari ücretli çalışanların ödeyeceği katkı payı tutarı aylık 600 TL olacaktır.

Çalışanların ödeyeceği katkı payına ilişkin bir üst sınır var mı?

Genişlet
Prime esas kazancın üst sınırı 2024 yılı için 240.030 TL olarak belirlenmiştir. Ancak, çalışanların ödeyebileceği katkı payına ilişkin bir üst sınır henüz bulunmuyor. Daha yüksek emeklilik birikimine ulaşabilmek için çalışan, daha yüksek tutarda katkı payı ödemeyi de talep edebilir. Diğer taraftan Bakanlar Kurulu prime esas kazancın ya da emeklilik keseneğine esas aylığın %3’ü olarak belirlenen bu oranı değiştirme veya katkı payına belirli bir limit getirme yetkisine sahiptir.

Otomatik katılımın çalışanlar için avantajları nelerdir?

Genişlet
Mevcut sistemdeki %30 devlet katkısı avantajı otomatik katılımda da yer almaktadır.
Ayrıca, çalışanlar cayma süresini tamamladıktan sonra 1.000 TL tutarındaki ilave devlet katkısından yararlanırlar. Cayma hakkını kullanmayan çalışanlara sağlanan bu avantaj Kanun’da belirtilen devlet katkısı hak kazanma ve ödeme koşullarına tabidir.
Emeklilik hakkının kullanılması halinde, hesabında bulunan birikimi en az 10 yıl boyunca, yıllık gelir sigortası kapsamında düzenli gelir olarak almayı tercih eden çalışana birikiminin %5’i karşılığında ek devlet katkısı ödenir.

Katkı payı ödemeye devam etmek istemeyen çalışanlar ne yapmalı?

Genişlet
Çalışanları, ilk katkı paylarının şirket hesabımıza nakden intikal ettiği tarihi takip eden iş günü bilgilendiririz. Bu bildirimi takip eden 2 ay içinde çalışanlar, cayma haklarını kullanabilirler.

Cayma durumunda ödenen katkı paylarından kesinti yapılır mı?

Genişlet
Hayır. Cayma durumunda, ödenen katkı payları, varsa hesapta bulunan yatırım gelirleri ile birlikte 10 iş günü içinde çalışana iade edilir.

Çalışanların cayma hakkı dolduktan sonra ayrılma hakkı olacak mı? Ayrılmaya ilişkin bir kısıtlama ya da ek koşul söz konusu mudur?

Genişlet
Çalışanların cayma hakkı dolduktan sonra sistemden ayrılması mümkündür. Ayrılma koşulları mevcut sistemdeki gibi belirlenmiştir. Sistemden çıkış durumunda, elde edilen yatırım getirisi üzerinden, sistemde geçirilen süreye bağlı olarak değişen oranlarda gelir vergisi kesintisi yapılır.

Katkı payı ödemelerine ara verilebilir mi?

Genişlet
Evet. Cayma hakkını kullanmayan çalışan ara vermeyi talep edebilir. Ara verme süresinin tamamlanmasının ardından işveren katkı payı kesintisine devam eder.

Emeklilik şirketleri tarafından giriş aidatı ya da yönetim gider kesintisi alınır mı?

Genişlet
Hayır. Otomatik katılım sözleşmelerinde fon işletim gider kesintisi dışında herhangi bir kesinti yapılmaz.

Çalışanın şirketinde oluşabilecek haciz ve iflas durumlarında çalışan katkı payları korunur mu?

Genişlet
Çalışan katkı payı, işverenin taraf olduğu İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı niteliğinde, imtiyazlı bir alacak olarak nitelendirilir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı işverenleri bu konuda denetler ve yükümlülüklere uymayan işverenler hakkında idari para cezası uygular.

Çalışanlar otomatik katılım için emeklilik şirketlerine bizzat mı başvurmalıdır?

Genişlet
Hayır. Emeklilik şirketlerine işverenler başvurmalı ve çalışanlarının emeklilik planına dahil olmalarını sağlamalıdır.
Çalışanlarınızı otomatik katılıma hemen dahil etmek için Online Otomatik Katılım sayfamıza giriş yapın.

Birden fazla işverenle çalışanlar için birden fazla otomatik katılım sözleşmesi açılabilir mi?

Genişlet
Çalışanın birden fazla işverenle çalışması durumunda, her bir işveren çalışanı için otomatik katılım sözleşmesi açmakla yükümlüdür.

Çalışanın maaşı üzerinde haciz/nafaka gibi yasal kesintiler varsa (maaşın %25’i düzeyinde) katkı payı ödemesi için maaşından kesinti yapılabilir mi?

Genişlet
Çalışanın prime esas kazancı ya da emeklilik keseneğine esas aylığı etkilenmediği sürece ödenecek katkı payı tutarı değişmez ve otomatik katılım sözleşmesi kapsamında kesinti yapılır.

Bireysel emeklilik sisteminde sözleşmesi bulunan çalışanlar adına da otomatik katılım sözleşmesi düzenlenmesi gerekir mi?

Genişlet
Evet. Mevcutta bireysel emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanlar için de otomatik katılım sözleşmesi düzenlenmelidir.

Çalışanın işyeri değişikliği durumunda otomatik katılım kapsamında düzenlenen sözleşmesi ne olur?

Genişlet
Çalışan, iş yeri değişikliği durumunda dilerse Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenen tutarda katkı payı ödemeye devam edebilir ya da yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında bir emeklilik planı varsa, birikiminin ve sistemde kazandığı emekliliğe esas sürenin yeni iş yerindeki emeklilik planına aktarılmasını talep edebilir. Çalışanın herhangi bir talepte bulunmaması durumunda ilgili sözleşme askıya alınır.

Çalışan işsiz kaldığında otomatik katılım kapsamındaki sözleşmesi devam edebilir mi?

Genişlet
Çalışan talep ettiği takdirde katkı payı ödeyerek sözleşmesine devam edebilir.

Çalışan işten ayrılması durumunda bildirimleri kime yapar? Ödemeye devam etmesi mümkün müdür?

Genişlet
Çalışan işten ayrılması durumunda tüm işlemlerini, doğrudan emeklilik şirketi ile gerçekleştirmelidir. Çalışan katkı payı ödemeye devam edebilir veya hesabını sonlandırabilir.

Çalışanlar, sisteme giriş esnasında herhangi bir fon tercihinde bulunmazsa katkı payları hangi fonlarda yatırıma yönlendirilir? Fon dağılım değişikliği yapılmasının bir sınırı var mıdır?

Genişlet
Çalışanların birikimleri tercihe göre "faiz içeren" veya "faiz içermeyen" başlangıç fonunda yatırıma yönlendirilir.
Cayma süresini dolduran ve herhangi bir fon tercihinde bulunmayan çalışanların birikimleri, takip eden 10 ay boyunca (cayma süresi ile birlikte toplam 1 yıl) başlangıç fonunda değerlendirilmeye devam eder. 1 yılını dolduran ve herhangi bir fon tercihinde bulunmayan çalışanların birikimleri ise başlangıçta "faiz içeren" veya "faiz içermeyen" fon tercihlerine göre standart fonda yatırıma yönlendirilir.

Çalışanlar yılda 12 defa fon dağılım değişikliği yapabilir.

Bireysel emeklilik sisteminde sözleşmesi bulunan çalışanların, hem BES hem de otomatik katılım kapsamında katkı payı ödemelerinin avantajı nedir?

Genişlet
Otomatik katılım sözleşmeleri ile BES sözleşmelerinin devlet katkısı limiti ayrıdır.
Örneğin, 2024 yılı için otomatik katılım kapsamı dışındaki sözleşme için azami 72.009 TL devlet katkısı hesaplanırken, otomatik katılım kapsamındaki sözleşme için 72.009 TL devlet katkısı ayrıca hesaplanır.
Böylece mevcutta bireysel emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanlar, otomatik katılım sözleşmeleri kapsamında ayrıca devlet katkısı kazanmaya devam ederek daha yüksek emeklilik birikimine ulaşılabilirler.
BES birikiminize eklenecek devlet katkısını hemen hesaplayın.

Otomatik katılımdan ayrılan çalışanlar, otomatik katılıma tekrar dahil olabilir mi?

Genişlet
Otomatik katılımdan cayma veya ayrılma hakkını kullanarak ayrılan çalışanlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın belirleyeceği esaslar dahilinde 5 yıl içinde bir defalığına otomatik olarak emeklilik planına tekrar dahil edilir.

İşyerlerinin hangi tarihe kadar otomatik katılıma dahil olmaları gerekiyor?

Genişlet
01.01.2019 tarihinden itibaren, 5 ve üzerinde çalışan sayısına erişen tüm işyerleri otomatik katılıma dahil olmalıdır.

İşveren katkı payı öder mi?

Genişlet
Hayır. Otomatik katılım kapsamında yalnızca çalışanlar katkı payı öder. Ancak ödemeleri çalışan adına işveren gerçekleştirir.

İşverenler otomatik katılıma dahil olacakları tarihi belirlerken çalışan sayısını nasıl hesaplamalıdır?

Genişlet
İşverenlerin 45 yaş altı ve üstü çalışan sayısı ayrımı yapmadan tüm çalışan sayısını dikkate almaları gerekir.

Bir işyeri otomatik katılıma dahil olduktan sonra çalışan sayısının azalması durumunda ne yapmalıdır?

Genişlet
Bir defa kapsama alınan işyerinin çalışan sayısında, kapsama alınma tarihinden sonra gerçekleşen değişiklikler dikkate alınmaz.

Şirketler topluluğu veya holding niteliğinde olan yapılarda şirketler topluluğunun tek bir çatı altında otomatik katılım kapsamında değerlendirilmesi söz konusu mudur?

Genişlet
Otomatik katılım kapsamında işveren bazında çalışan sayısı dikkate alınır.

Birden fazla işyeri bulunan işverenler otomatik katılım kapsamında birlikte mi değerlendirilir?

Genişlet
Birden fazla işyeri olan işverenler çalışan sayısını belirlerken bütün işyerlerindeki çalışanların toplam sayısını dikkate almalıdır.

İşverenin otomatik katılım kapsamındaki yükümlülükleri nelerdir?

Genişlet
a. Emeklilik şirketinin seçimi: Her işveren, çalışanları adına, bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapmakla yükümlüdür.

b. Fonların seçimi: İşveren, sisteme giriş esnasında çalışandan faizli/faizsiz fon tercihini alır, tercihte bulunmayan çalışanları için söz konusu tercihi yapar.

c. Katkı payının ödenmesi: İşveren, katkı payını çalışanın ücretinden kesip emeklilik şirketine aktarmakla yükümlüdür. Maaş ödemelerini Maliye Bakanlığınca işletilen Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sistemi’ni kullanarak yapan kamu kurumları aynı sistemi kullanarak katkı payı ödemelerini gerçekleştirir.

d. Devir imkânı: İşveren operasyonel gereklilikleri dikkate alarak, şirket seçimi ve katkı payının kesilmesi hariç diğer yükümlülüklerini emeklilik şirketine bırakabilir.

Otomatik katılıma dahil olmak için işverenler hangi formları doldurur?

Genişlet
İşverenle şirket arasında tarafların yükümlülüklerini detaylandıran bir sözleşme imzalanır.
Çalışanlarınızı otomatik katılıma hemen dahil etmek için Online Otomatik Katılım sayfamıza giriş yapın.

Otomatik katılımda işverenler sisteme dahil edecekleri çalışanlarından hangi formları imzalamalarını ister?

Genişlet
Otomatik katılım kapsamında işverenlerin çalışanlarından herhangi bir imza almalarına gerek yoktur.

Otomatik katılım kapsamında işverene ek fayda ya da promosyon uygulaması yapılabilir mi?

Genişlet
Hayır yapılamaz.

İşverenler emeklilik şirketini değiştirebilir mi?

Genişlet
İşveren 2 yıl süresince emeklilik şirketini değiştiremez. İzleyen dönemde ise emeklilik şirketini yeniden değiştirebilmesi için ilgili şirkette en az 1 yıl kalması gerekir.

Mevsimlik işçiler otomatik katılım kapsamına girer mi?

Genişlet
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na göre kişilerin otomatik katılım kapsamına girebilmesi için 4/a veya 4/c sigortalılık niteliğinin ve bu kişileri çalıştıran bir işverenlerinin bulunması gerekir. Buna göre, kamuda veya özel sektörde 4/a statüsünde bir işverene bağlı olarak hizmet akdine/iş sözleşmesine istinaden çalışan mevsimlik işçiler otomatik katılım kapsamındadır.
Ayrıca 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki 5. ek maddede sigortalılıkları düzenlenmiş olan süreksiz tarım işçileri vardır. İlgili işçiler 4/a statüsünde sigortalı sayılmakla birlikte, bir işverenleri bulunmamaktadır. Yevmiyeli tarım işçiliği yapan bu kişiler primlerini kendileri ödediklerinden ilgili kanunun ek 5. maddesindeki tarım sigortalıları otomatik katılım kapsamında değildir.

İşveren otomatik katılım kapsamında katkı payı ödemelerini ne zaman gerçekleştirmelidir?

Genişlet
Katkı payı, en geç çalışanın ücret ödeme gününü takip eden işgünü, işveren tarafından emeklilik şirketine aktarılmalıdır. Örneğin; ücret ödemesi 31 Ocak'ta yapılan bir çalışan için katkı payı, en geç takip eden ilk iş günü olan 1 Şubat'ta emeklilik şirketine aktarılmalıdır.

Bordro Entegrasyonu

Bordro entegrasyonu ile hangi işlemleri yapabilirim?

Genişlet
Otomatik katılım hesapları için iki temel işlem olan hesap açma ve tahsilat dosyası gönderimi yapabilirsiniz. Ek olarak, çalışan hesaplarının güncel durumunu sorgulayabilirsiniz.

Bordro programı için entegrasyon işlemini nasıl yaparım?

Genişlet
Öncelikle, https://developers.anadoluhayat.com.tr adresinden kurum vergi kimlik numarası ile kullanıcı hesabı oluşturmalısınız.*
Kullanıcı bilgilerinizi e-posta adresinize iletiriz. E-postada belirtilen uygulama anahtarı (Secret ID) bordro programına tanımlayarak entegrasyonu sağlayabilirsiniz.
Detaylı bilgi için https://developers.anadoluhayat.com.tr/tr/documentation adresini ziyaret edebilirsiniz.
*LUCA Mali Müşavir Paketi içinden uygulama anahtarı oluşturulduğundan, LUCA kullanıcısı iseniz bu işlemi yapmanıza gerek yoktur.

Bütün bordro programlarında aynı işlemler yapabilir miyim?

Genişlet
Evet, ancak her bordro programında uygulama farklılıkları mevcuttur.

Entegrasyona ilişkin nereden destek alabilirim?

Genişlet
  • AHE API portalından uygulama anahtarı oluşturma aşamasında hata alırsanız 0 850 722 80 00 numaralı Kurumsal Çağrı Merkezi’mizden,
  • Bordro programı kullanımı ve modülün satın alımı/kullanımına ilişkin bordro yazılım firmasının iş ya da çözüm ortaklarından destek alabilirsiniz.

Hangi bordro yazılım firmaları ile entegrasyon var?

Genişlet
LİNK, LOGO, ZİRVE, MİKRO, LUCA, KOLAY İK, ORKA bordro yazılım firmaları ile entegrasyonumuz bulunuyor.

Kurumumun bordro programı ile entegrasyonu yoksa ne yapmalıyım?

Genişlet
Kurumunuza özel geliştirilmiş bir program için https://developers.anadoluhayat.com.tr adresindeki yönlendirmelerle entegrasyon sağlayabilirsiniz. Sorularınız ve destek almak için 0 850 722 80 00 numaralı Kurumsal Çağrı Merkezi’mizden bize ulaşabilirsiniz.