İnsanlığa hizmet edenleri onurlandırmak amacıyla ilk kez 1901’de takdim edilen
Nobel Ödülleri, her yıl farklı alanlarda başarılı çalışmalara imza atmış
kişileri öne çıkarıyor. Bu güne kadar tüm kategorilerde toplam 52 Nobel Ödülünü
kadınlar almış. Sözcüklerin gücünü hayal dünyaları ile birleştirmiş Nobel Ödüllü
kadın edebiyatçılardan birkaçını sizin için derledik.
Selma Lagerlöf – 1909
İlk kez 1909 yılında verilen Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen Selma
Lagerlöf, edebiyat tarihinde unutulmaz bir isim. İsveçli yazar, öğretmenlik
yaptığı zaman diliminde katıldığı bir öykü yarışmasının ardından 1895 yılında
mesleğini bırakarak kendini tamamen gezmeye ve yazmaya adamış. Realizme karşı
romantizm akımının sürdürücüsü olan Lagerlöf’ün çocuk edebiyatı ve sosyal
eleştirinin bir arada olduğu “Nils Holgersson’un Serüvenleri” eseri Türk
okuyucularla da buluşmuştur.
Pearl S. Buck – 1938
Yaşamını öğretmenlikten ve yazarlıktan kazanan Pearl S. Buck, Nobel Ödülü’ne
sahip ilk Amerikalı kadın yazar. 90 kadar roman, hikaye ve senaryoya imza atan
Pearl S. Buck, “Ana” kitabıyla 1938 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. Uzun
yıllar Çin’de yaşaması, romanlarının çoğunun Çin’de geçmesine ve o kültürü
yansıtmasına sebep oldu. Dilimize çevrili eserlerinden “Mübarek Toprak”, yazarın
en tanınmış eserlerinden biridir.
Nadine Gordimer – 1991
Eserlerinde özgürlüğe, dayanışmaya ve insanlığa vurgu yapan Güney Afrikalı
Nadine Gordimer, 1991 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü almış, başarılı bir yazar.
Irkçılığa karşı tavır alan Gordimer, bu düşüncelerini birçok makale, roman ve
deneme ile ifade etti. Nadine Gordimer, dünyanın birçok bölgesinde yaşamış ve o
coğrafyaların da edebiyatına hakim olmuş, edebiyat eleştirileri ile de kendi
akımını yaratmıştır.
Nelly Sachs – 1996
Nazi baskıları sırasında annesiyle birlikte Berlin'den Stockholm'a kaçan Nelly
Sachs, "Kaçış ve Değişim" adlı eseri ile tanındı. Eserlerini İsveççe ve Almanca
yayınlayan Sachs, her iki ülkede de pek çok edebiyat ödülüne layık görüldü.
Savaşın insan üzerindeki tahribatı konusunda kitaplar kaleme alan Sachs, 1966
Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Romanlarının yanı sıra şiir kitaplarıyla da
tanınan Sachs, Türkçe’ye çevirilen “Hala Gece Yarısı Bu Yıldızda” kitabındaki
lirik şiirleriyle okuyucularda unutulmaz etkiler bırakmayı başardı.
Elfriede Jelinek – 2004
Çocukluğundan itibaren sanatın içinde büyüyen ve aynı zamanda çok başarılı bir
müzisyen olan Elfriede Jelinek, feminizm temalı romanları ve oyunlarıyla dünya
çapında başarılı bir yazar. Viyana Üniversitesi sanat tarihi ve tiyatro
bölümlerinden mezun olan Jelinek, şiirlerinin yanı sıra önemli kitapları kaleme
almış ve “Arzu”, “Sevda Kadınları”, “Hırs” gibi kitaplarıyla dünyaca bilinirliğe
ulaşmıştır. Başyapıtı olarak kabul edilen “Piyanist” romanı ile hem edebiyat hem
de sinema dünyasının önemli esin kaynaklarından biri olmuştur.
Herta Müller – 2009
Üniversite eğitimini Romanya’da Alman ve Romanya Edebiyatı üzerine alan Herta
Müller, Romanya’da sansürlenen ve kısa öykülerinden oluşan kitabıyla edebiyat
alanındaki ilk çıkışını yaptı. “Druckender Tango” kitabı ile Müller, Romanya’da
fazlasıyla eleştirilirken Almanlar tarafından eserlerine olumlu tepkiler aldı.
Romanya’da kitaplarının basımı yasaklandıktan sonra kendisi gibi yazar olan eşi
Richard Wagner ile birlikte 1987 yılında Romanya’dan Almanya’ya göç etti.
Yazmaya ve üretmeye devam eden Müller, 2009 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne
layık görüldü.
Alice Munro – 2013
Kanadalı meşhur bir öykücü olan Alice Munro Kanada’nın Çehov’u olarak da anılır.
Yazarlık kariyeri boyunca birçok öykü kitabı çıkaran Alice Munro, çağdaşları
arasında en iyisi olarak görülür. Kanada’da Governor General, Uluslararası Man
Booker, Marian Engel, Trillium Edebiyat gibi birçok ödüle layık görülen Munro
2013 Nobel Edebiyat Ödülü’nün de sahibi oldu. “Sevgili Hayat ve Nefret”,
“Arkadaşlık”, “Flört”, “Aşk”, “Evlilik” gibi eserleri Türk okuyucusuyla
buluşmuştur.